استفاده روزافزون از سوخت هاي فسيلي، افزايش قيمت محصولات نفتي و كاهش ذخاير موجود ،محققان را در جهت يافتن منابع جديد و ترجيحا غير فسيلي براي تامين انرژي ترغيب نموده است . بادر نظر داشتن حجم ذخاير نفتي جهان ، در صورت ادامه يافتن روند فعلي تكيه بر سوخت هاي فسيلي در آينده اي نزديك جامعه جهاني علاوه بر مشكلات زيست محيطي با كمبود حامل هاي انرژي مواجه خواهد شد .
از آنجا كه بخش حمل و نقل ، سهم قابل توجهي در مصرف انرژي و آلودگي محيط زيست را به خود اختصاص داده است، لزوم استفاده ازسوخت هاي جايگزين باآلايندگي پايين تر در اين بخش، بيش از پيش احساس مي شود. عمده ترين سوخت هاي جايگزين عبارتنداز:
LPG گاز مايع نفتي
LPGیکی از محصولات جانبي صنايع نفت است كه شامل نسبت هاي مختلف ي از پروپان، پروپيلن،بوتان و بوتيلن مي باشد. در كشورهايي كه نفت استحصالي با مقدار قابل توجهي گاز همراه است، تولید LPG از اين گازها مقرون به صرفه است.به طور معمول استفاده از LPGدر وسائل نقليه منجر به كاهش آلودگي در مقايسه با وسائل بنزين سوز و گازوئيل سوز مي شود. انتشار گازهاي گلخانه اي واكسيدهاي حاصل از احتراق LPG در وسائل نقليه، به ميزان قابل توجهي كمتر از بنزين و نيتروژ ن و گازوئيل مي باشد.
اتانول و متانول (سوخت هاي الكلي)
متانول(CH3OH) يك سوخت الكلي است . امروزه بخش اعظم متانول در جهان طي فرآيندي بااستفاده از گاز طبيعي توليد مي شود. با اين وجود بمنظور كاهش واردات محصولات نفتي ، توجه به توليد متانول از ذخاير غير نفتي، مانند زغال سنگ يا ديگر مواد آلي (بيوماس) در حال افزايش است.
بيوديزل
اين نوع سوخت هاي جايگزين كه در موتورهاي ديزل بكار مي روند ، بدليل منشاء حياتي شان، به نامهاي بيوديزل يا بيوفيول ناميده مي شو ند. در واقع بيوديزل به طيف وسيعي از سوخت ها گفته مي شود كه از انواع روغن هاي گياهي و چربي هاي حيواني تهيه مي شوند.مهم ترين مشكل در راه استفاده از اين سوخت ها موانع اقتصادي است كه سبب پايين بودن مقبوليت عمومي در بازار مصرف و تجاري نشدن اين سوخت در سطح وسيع شده است در ايران نيز توليد سوخت هاي گياهي از فاضلاب و زباله هايي كه منبع آلي دارند، بطور آزمايشي انجام شده است و در بعضي موارد، دستگاه هاي توليد سوخت هاي گياهي طراحي و ساخته شده اند.
هيدروژن
استفاده از هيدروژن نيز داراي مزاياي بسيار است. در پژوهش هاي كنوني سعي بر گسترش فناوريهاي تازه اي شده است كه از گاز هيدروژن به عنوان سوختي كارآمد همچون نفت و زغال سنگ استفاده شود. البته مشكلات موجود در حمل و نقل و ذخيرة ايمن گاز هيدروژن و نيز هزينة مورد نياز براي توليد اين گاز از هيدروكربن ها، كاربرد گستردةآنهارا محدود مي كند.
الكتريسيته
الكتريسيته يك سوخت قابل حمل است كه از باتري هاي الكتريكي تهيه مي شود. باتري ها مهمترين عامل تامين الكتريسيته هستند كه در وسايل الكتريكي مورد استفاده قرار مي گيرند . الكتريسيته درميان ديگر سوخت هاي جايگزين از آن ج هت متفاوت است كه نيروي مكانيكي، مستقيماً از نيروي الكتريسيته حاصل م يشود، در حالي كه ديگر سوخت هاي جايگزين از طريق احتراق، انرژي شيميايي ذخيره شده را براي فراهم آوردن نيروي مكانيكي، آزاد مي كنند.پيل هاي سوختي (Fuel Cell) نيز به عنوان يك منبع انرژي مورد مطالعه و بررسي قرار گرفته اند .باتري ها ابزارهاي ذخيره انرژي اند اما پيل هاي سوختي بر خلاف باتري ها، انرژي شيميايي را به الكتريسيته تبديل مي كنند.
CNG گاز طبيعي فشرده
CNG به معنی گاز طبیعی فشرده (Compressed Natural Gas) می باشد.گاز طبيعي به صورت گاز و يا مايعات حاوي گاز، از چاه ها استخراج مي شود ﮔﺎز ﻃﺒﻴﻌﻲبه طور عمده از متان (CH4) تشکیل شده و داراي مقاديري از اﺗﺎن.ﭘﺮوﭘﺎن، ﺑﻮﺗﺎن و...ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ. بيرنگ و بي بو بوده و با شعله اي روشن مي سوزد. دماي احتراق گاز طبيعي 649 درجه سانتي گراد است كه 315 درجه سانتي گراد بالاتر از دماي اشتعال بنزين مي باشد .اﻳﻦ ﮔﺎز،درﺑﺎﻻي ﺗﺠﺰﻳﻪ های ﻧﻔﺖ ﺧﺎم در ﭘﺎﻻﻳﺸﮕﺎهﻫﺎ وﺟﻮد دارد و اﻏﻠﺐ ﺑﺪون اﺳﺘﻔﺎده ﻫﺪر ﻣﻲ رود و ﻳﺎ در ﻓﺮآﻳﻨﺪﺑﻬﺮه ﺑﺮداري ﻧﻔﺖﻣﻲ ﺳﻮزد ﻛﻪ ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎي زﻳﺎدي را در ﺑﺮدارد. وﻗﺘﻲ ﮔﺎز ﻣﻲ ﺳﻮزد،ﻣﺎﻧﻊ از رﺳﻴﺪنﻣﺘﺎن ﺑﻪ اﺗﻤﺴﻔﺮﻣﻲ ﺷﻮد،ﻟﺬا ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ دي اﻛﺴﻴﺪ ﻛﺮﺑﻦ داﺧﻞ اﺗﻤﺴﻔﺮ ﺿﺮر ﻛﻤﺘﺮي ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺘﺎن دارد، اﺛﺮ اﺳﺘﻔﺎده از ﮔﺎزﻃﺒﻴﻌﻲ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﺸﻬﻮدﺧﻮاﻫﺪﺑﻮد. ﮔﺎز ﻃﺒﻴﻌﻲ آﻟﻮدﮔﻲﻫﻮاي ﻛﻤﺘﺮي ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻫﺮ ﺳﻮﺧﺖ ﻓﺴﻴﻠﻲدﻳﮕﺮ ﺗﻮﻟﻴﺪﻣﻲ ﻛﻨﺪ و اﻳﻦ ﺧﺎﺻﻴﺖﺑﺎﻋﺚﮔﺴﺘﺮش اﺳﺘﻔﺎده اﻳﻦ ﺳﻮﺧﺖ ﺑﺎ ارزش ﮔﺮدﻳﺪهاﺳﺖ.
اﺳﺘﻔﺎده از ﺧﻮدروﻫﺎي CNG از ﺻﺪور ﻣﻮﻧﻮﻛﺴﻴﺪ ﻛﺮﺑﻦ ﻣﻲ ﻛﺎﻫﺪ، ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ % 93 اﻛﺴﻴﺪ ﻧﻴﺘﺮوژن را ﺑﻪ ﺣﺪود% 33 درﺻﺪ ﻛﺎﻫﺶ داده و ﻧﻴﺰ ﻫﻴﺪروﻛﺮﺑﻨﻬﺎ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﮔﺎز ﻃﺒﻴﻌﻲ، ﺑﻪ ﺣﺪود % 50 ﻧﺰول ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ. ﻗﺎﺑﻞ ذﻛﺮ اﺳﺖﻛﻪ ﮔﺎزﻃﺒﻴﻌﻲ ﺑﺮ ﺧﻼفﺳﺎﻳﺮ ﺳﻮﺧﺖ ﻫﺎ ﻫﻴﭻ ذره ﺳﺮﻃﺎن زاﻳﻲﺳﺎﻃﻊ ﻧﻤﻲ ﻛﻨﺪ، ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﻛﻤﺘﺮﻳﻦﻣﻘﺪار اﻧﺘﺸﺎر ذرات آﻟﻮده ﻛﻨﻨﺪه و ﺧﻄﺮﻧﺎﻛﻲاز ﺟﻤﻠﻪ ﻣﻮﻧﻮﻛﺴﻴﺪﻛﺮﺑﻦ، ﻫﻴﺪروﻛﺮﺑﻦ،NOX، ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﻮﺧﺖ ﻫﺎي ﻣﺎﻳﻊ از ﻗﺒﻴﻞ بنزین و گازوئیل و گاز مایع را دارد.
گاز طبيعي فشرده(CNG)يكي از مناسب ترين و در دسترس ترين جانشين هاي بنزين به شمار مي آيد.
ايران با در اختيار داشتن دومين رتبه ذخاير گازي جهان و شبكه گسترده خط لوله گاز، بستري به عنوان سوختي پاك براي جايگزيني بنزین به نام CNG) Compressed Natural Gas) مناسب براي حمل و نقل كشور است. اين رويكرد، نخستين بار در سال 1356 در شهرهاي مشهد و شيراز مورد توجه قرار گرفت و از سال 1379 تحقق اين امر بر عهده سازمان بهينه سازي مصرف سوخت كشور گذاشته شد.